✅برگی از کتاب سیاست های مالی امام علی علیه السلام ص۱۸۲ ♈️نظارت بر عملکرد کارگزاران مالی ?نظارت حاکم بر رفتار کارگزاران، عامل انکار ناپذیری در صیانت از بیت‌المال و ساماندهی جامعه است؛ از این‌رو امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام بر همه امور به‌ویژه عملکرد مالی کارگزاران، نظارتی گسترده، دقیق و جدّی داشت و در این زمینه، شیوه‌های مختلفی را به کار می‌بست که بدانها اشاره می‌کنیم.  ?یک ـ نظارت آشکار علی علیه‌السلام بازرسانی را به سراسر کشور اسلامی می‌فرستاد وآنان گزارش‌های خود را شفاهی یا کتبی به اطّلاع آن حضرت می‌رساندند.  چنان‌که کعب بن مالک را برای بررسی عملکرد متصدّیان خراج به عراق فرستاد و برای او نوشت:  ?برحوزه خدمت خود کسی را جانشین بگذار و با گروهی از یاران خود به سرزمین سواد عزیمت کن و [ از عملکرد ] کارمندان من پرس و جو کن و در روش آنان بنگر … سپس از آنچه انجام دادی مرا آگاه ساز (۱)   ❎امام علیه‌السلام پس از دریافت گزارشِ قصور یا تقصیر کارگزاری، بی درنگ و بدون استثنا و اغماض به پیگیری آن می‌پرداخت، چنان‌که وقتی خیانت مصقلة بن هبیره به آن حضرت گزارش شد، در نامه‌ای به او ضمن اشاره به سخت بودن این خبر برای خود نوشت:  ?سوگند به خدایی که دانه را شکافت و جان را آفرید، دقیقا این را بررسی خواهم کرد؛ اگر درست باشد خود را نزد من زبون خواهی یافت(۲) ⏺همچنین امام پس از دریافت گزارشی درباره نعمان بن عجلان، در نامه‌ای با اشاره به اینکه خیانت در امانت ضرر دین و دنیا را در پی دارد او را به خدا ترسی سفارش کرد و به او نوشت:  ?به شایستگی [ از کرده خود ] بازگرد و عقیده مرا در باره خود دگرگون نساز و خراج را به‌طور کامل وصول کن. سپس برایم بنویس تا دستور و فرمانم ـ اگر خدا بخواهد ـ ابلاغ شود (۳) ♦️امیرمؤمنان پس از دریافت گزارش خیانت زیاد بن ابیه، به او نیز نوشت:  ⬛️همانا فرستاده‌ام خبری شگفت به من داد. گفت که تو میان خود و او گفته‌ای کردها تو را بر انگیخته‌اند تا بسیاری از خراج را بر خود شکسته‌ای، و به او گفته‌ای که امیرالمؤمنین را بدان خبر نده. ای زیاد، همانا تو دروغگویی. اگر خراج را نفرستی، چنان بر تو سخت گیرم تا تو را تهیدست و سنگین‌بار سازد، تا آنچه از خراج برداشت کرده‌ای، بر عهده بگیری (۴) ?از آنچه گفته شد در می‌یابیم که امام علی علیه‌السلام همواره بازرسانی را برای نظارت برعملکرد کارگزاران خود به مناطق مختلف فرستاده و پس از دریافت گزارش آنان براساس آن عمل کرده و کارگزاران را به رعایت امانت سفارش و خاطیان را توبیخ می‌کردند.  __________________________ ۱.نهج البلاغه نامه۳۳ ۲. یعقوبی، ج۲، ص۲۰۱؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۳۹۷ و نهج‌البلاغه، نامه ۴۳،با اختلاف عبارت. ۳. یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۰۱. ۴. همان، ص۲۰۴.