??? لسلام‌علیک‌یا‌صاحب‌الزمان اللّٰهـمَ ڪُـڹ لـولیـڪَ الحُجَّـــة بـْـن الـحَسڹ صلواٰتڪ علیہِ و علےٰ آبائٖہ فےٖ هذہ السّاعة وَ فـےٖ ڪُلّ ســٰاعة ولیّاً وحافــظاً و قائــداً ًوَ ناصِــراً وَ دَلیــلـاً وَ عَیــناً حتـے تُســڪِنہُ أرضَـڪ طوْعـــاً و تُمتِّـــعَہُ فیٖـــھٰا طویــلـٰا ?اللهم_عجل_لولیک_الفرج ?

?وحدتی شبیری، سیدحسن؛ الکل و فرآورده‌های آن در فقه اسلامی؛ تهیه‌کننده: پژوهشکده فقه و حقوق؛ چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تابستان 1389، 136ص رقمی. ***

?گذشته از جنبه مسکریت الکل، این ماده امروزه کاربردهای فراوانی در صنایع تبدیلی، آرایشی، پزشکی و آزمایشگاهی یافته است. شناخت حکم فقهی مربوط به الکل از یک‌سو، نیاز به درک ماهیت الکل، انواع و کاربردهای آن دارد و از سوی دیگر، حکم یادشده، ریشه در نجاست یا طهارت خمر و سایر مشروبات الکلی دارد. 

?الکل از موضوعاتی است که درک ماهیت آن می‌تواند نقش به‌سزایی در حرمت یا حلیت و نجاست یا طهارت آن ایفا کند. این نکته، به اضافه پرسش‌هایی که مردم درباره الکل می‌پرسند، اهمیت آن را هم در زندگی مردم و هم در نزد فقیهان نشان می‌دهد. به‌دلیل آنکه مسئله حرمت نوشیدن مسکر که از امور مسلّم اسلام و ادیان تکامل یافته الهی است، در مباحث کتاب به حرام‌بودن مشروبات الکلی و بحث‌های فرعی آن اشاره‌ای نشده، مگر در برخی موارد که گذرا نکته‌ای بیان شده است.

✅بر این اساس، نوشتار حاضر در پی اثبات نجاست یا طهارت الکل و مشروبات است و نویسنده به دنبال اثبات این فرضیه است که الکل به‌خودی خود پاک است؛ هرچند خمر و دیگر مشروبات الکلی نجس باشد. نویسنده برای شناخت موضوع، فقط به منابعی استناد کرده که نزد متخصصان معتبر بوده است و برای بررسی حکمی و فقهی این مسئله، علاوه بر استناد به روایات معتبر اسلامی، به گفتار فقیهان نیز ارجاع داده است تا بحث‌ها از اعتبار بیشتری برخوردار گردند. همچنین آرای فقیهان عامه در بیشتر موضوعات از نظر دور نمانده و برای تکمیل بحث، مطالعه‌ای تطبیقی نیز صورت پذیرفته است.

?پس از بررسی دیدگاه‌های گوناگون و دلایل مختلف، نویسنده به این نتیجه رسیده است که همه انواع شراب الکلی قطعاً حرام و مستوجب عقوبت است و بنابر نظر مشهور میان فقیهان، از نظر شرعی نیز نجس به شمار می‌رود، ولی الکل تا زمانی که عنوان الکل را دارد، پاک است و چیز پاک به صرف ملاقات با آن نجس نمی‌شود و در این زمینه میان انواع الکل‌های صنعتی، تخمیری و طبی فرقی نیست. 

✅عده‌ای از فقیهان نیز معتقدند الکل به‌دست‌آمده از تقطیر خمر، نجس است. مقلدان این فقها، چنانچه بدانند الکل مصرفی در امور پزشکی و در صنایع از طریق تخمیر به‌دست‌آمده، باید از آن اجتناب کنند و در غیر این صورت، اصل طهارت اقتضا می‌کند که الکلِ موردِ تردید پاک شمرده شود. در نوشابه‌ها و داروها نیز چنانچه روشن باشد که در فرایند تولید آنها الکل به کار رفته و بر مایع به‌دست‌آمده (نوشابه یا دارو) بالفعل عنوان مست‌کننده صادق است، هرچند با نوشیدن مقدار زیاد آن حالت مستی عارض شود، آن نوشابه یا دارو نجس است و خرید و فروش و نوشیدن یا خوردن آن حرام است.

❇️ نویسنده :روح‌الله شریعتی،  

?تهیه کننده: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، پژوهشکده  علوم و اندیشه سیاسی

?، قم: مؤسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، چاپ دوم، ۱۳۸۷، ۴۰۴ ص وزیری.

✳️موضوع اثر و اهمیت آن:  اسلام رابطه شهروندان کشور اسلامی را با حکومت به صورت متقابل پذیرفته است و به همین دلیل باید گفت که پذیرش حضور غیرمسلمانان در کشور اسلامی به همراه لزوم اجرای اصول بنیادین اسلام از جمله عدالت می‌طلبد تا برای غیر مسلمانان نیز حقوق متقابلی در نظر گرفته شود. اسلام به دلیل آنکه غیرمسلمان حتی توهم عدم اجرای عدالت درمورد خود در کشور اسلامی را نیز به ذهن راه ندهد توصیه‌های خاصی به حاکمان و مسلمانان نموده است که حقوق‌بشر امروز نیز بخشی از این توصیه‌ها را گوشزد کرده است، امروزه  بحث از  حقوق اقلیت‌ها، زیرمجموعه مباحث مربوط به حقوق‌بشر به شمار می رود و لذا بازیابی دیدگاه‌های رهبران و اندیشمندان مسلمان در این زمینه آن هم با استناد به منابع فقه از اهمیت خاصی برخوردار است. 

✅برجستگی‌های اثر نسبت به آثار مشابه:  بیان نظرگاه‌های مختلف و دلایل هر یک با تأکید بر آراء فقیهان، تطبیق مباحث مزبور با حقوق کنونی چه در عرصه بین‌الملل و چه در قوانین جمهوری اسلامی ایران، تمرکز مباحث در موضوعات به ظاهر مبهم و بحث نشده، پرداختن به اصول و قواعد مورد نیاز، بحث از حقوق اقلیت‌های دینی اعم از اهل کتاب و غیر اهل کتاب و مواردی دیگر از برجستگی‌های این اثر نسبت به آثار مشابه است.

  ?روش تحقیق و شیوه ارائه مطالب:  روش تحقیق توصیفی تحلیلی است که نویسنده با بهره‌گیری از فقه به خصوص فقه شیعه و نیز با استناد به آیات، روایات، سیره معصومین و نظرات و آراء فقیهان، مفسران و مورخان به بحث در موضوع فوق پرداخته است. 

?نتیجۀ اثر:  نویسنده با وجود گسترۀ‌ وسیع مباحث و سعی بر عدم فروگذاری مطالب اساسی ثابت کرده است که از دیدگاه اسلام غیرمسلمانان ساکن در کشورهای اسلامی اعم از اهل کتاب و غیر اهل کتاب از حقوق و وظایفی متقابل در برابر حکومت و اکثریت مسلمان برخوردارند. علاوه بر اینکه معتقد است اهل کتاب به دلیل به رسمیت شناختن دین‌شان از حقوق خاص دیگری نیز برخوردار هستند.  در مجموع می‌توان گفت که مؤلف حضور اقلیت‌های غیرمسلمان در جوامع اسلامی و اعمال حقوق متقابل آنان و حکومت به علاوه اجرای رفتار مورد تأکید اسلام با آنان را منتهی به آشنایی آنها با اسلام و اصول متعالی آن و راه‌یابی آنها به حق و حقیقت دانسته است.  ❇️مباحث اصلی اثر:  نویسنده در این اثر تلاش نموده در چهار بخش و یک ضمیمه، مجموعه مباحث خود را ارایه نماید.  در بخش اوّل با عنوان « کلیات و مفاهیم » نویسنده در دو فصل به تقسیمات مختلف غیر مسلمانان و اصول روابط با آنان پرداخته است. 

?در بخش دوّم با عنوان « حقوق غیر مسلمانان » در سه فصل به حقوق اهل کتاب، حقوق ذمیان ( غیر اهل کتاب ) و حقوق مقیمان موقت پرداخته است.  در بخش سوّم با عنوان « قراردادهای حکومت اسلامی با غیر مسلمانان » در سه فصل به قراردادهای ذمه یا تابعین، ‌ امان و عهد و میثاق پرداخته است.  در بخش چهارم نیز با عنوان « جرایم و مجازات‌های غیر مسلمانان در چهار فصل به مجازات‌های اهل ذمه، ارتداد اهل کتاب و مجازات آن، ‌ تابعیت و سلب تابعین اهل ذمه و مجازات‌های مقیمان موقت ( غیر اهل ذمه ) پرداخته است. 

?در نهایت نویسنده با ارایه یک ضمیمه با عنوان « رفتار مسلمانان با کفار در جامعه اسلامی » با دو فصل، ابتدا انواع تعامل مسلمانان با غیرمسلمانان و سپس در فصل دوم برخی از رفتارهای نزدیک با غیر مسلمانان را ارایه نموده است.

?هاشمیان، سیدمحمدحسین؛

مدیریت کیفیت در سازمان‌های فرهنگی؛

تهیه‌کننده: مرکز مطالعات فرهنگی ـ اجتماعی؛ چاپ اول،

قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، تابستان 1391، 336ص رقعی.

?یکی از امور مورد اهتمام در مبحث مدیریت، بحث از کیفیت و چگونگی ارتقای کیفیت است، لکن به این مقوله در عرصه فرهنگ کمتر توجه شده است. این امر متأثر از ویژگی‌های فرهنگ، کثرت و تنوع مؤلفه‌های نظام فرهنگی، پیچیدگی‌ها و دشواری‌های مفهومی و عملیاتی مدیریت کیفیت در عرصه فرهنگ است.  ▪️آنچه نویسنده اثر حاضر را برای پژوهش در این زمینه برانگیخته است، عارضه‌ای بیرونی در نظام فرهنگی جمهوری اسلامی است. نبود نظامی مشخص و جامع در مدیریت کیفیت محصولات فرهنگی موجب شده است که به‌رغم صبغه فرهنگی انقلاب اسلامی، دستاوردهای فرهنگی آن با نقطه مطلوب فاصله داشته باشد. قلمرو موضوعی پژوهش حاضر، از بُعد مبانی تئوریک فرهنگع شاخص‌هایی چون انضمامی، و انسان ـ ساختاری نگریستن است و از بُعد مدیریتی، رویکرد سازمانی به کیفیت دارد و تحول فرهنگ را کمتر در فرم حوزه عمومی و بیشتر در قالب سازمان‌های فرهنگ را مد نظر قرار داده است.

?بر این اساس، در کتاب حاضر از مدیریت کیفیت در سطح سازمان‌های فرهنگی به‌عنوان یکی از مؤلفه‌های کلیدی حوزة عمومی فرهنگ بحث شده است. نویسنده تلاش کرده است الزامات گفتمانی طراحی یک نظام به‌منظور مدیریت و بهبود کیفیت محصولات فرهنگی در سه سطح مغزافزاری، نرم‌افزاری و سخت‌افزاری را ارائه کند.  نویسنده در اثر حاضر از روش تحلیلی و توصیفی بهره گرفته است.

?مباحث کتاب بر چهار فصل استوار است. در فصل اول، با عنوان «از سیاست‌گذاری فرهنگی تا مدیریت فرهنگی» بر آن است که ادبیات نظری مدیریت کیفیت فرهنگی به دلیل ماهیت میان رشته‌ای‌اش، تنوع زیادی دارد:  از یک‌سو، ریشه در نظریه فرهنگ و سازمان و مدیریت دارد و از سوی دیگر، با نحوه تعریف ارتباط فرهنگ با دو نظام اقتصاد و سیاست مرتبط است. نویسنده در پاسخ به این پرسش که آیا اساساً فرهنگ قابل مدیریت است، معتقد است که قابل مدیریت است،‌ لکن مدیریت فرهنگی از جنس مکانیک و مبتنی بر مبانی روش‌شناسی اثبات‌گرایانه نیست، بلکه مدیریتی مشارکتی و ارگانیک و مبتنی بر روش‌شناسی رئالیسم انتقادی است.

?در فصل دوم با عنوان «از بازاریابی فرهنگی تا مدیریت کیفیت فرهنگی» نویسنده بر آن است که هر سه نوع الگوی عمومی، صنعتی و خدماتی با توجه به ماهیت سازمان‌های فرهنگی، در قلمرو مدیریت کیفیت مفید است. به عقیده وی در سازمان‌های فرهنگی عمومی و دولتی، با الگوهای عمومی، در سازمان‌های فرهنگی که رویکرد صنعتی دارند، با الگوهای صنعتی مدیریت، و در سازمان‌های فرهنگی که به خدمات فرهنگی می‌پردازند، با الگوهای مدیریتیِ خدماتِ عمومی و خصوصی می‌توان کیفیت محصولات و فراورده‌های فرهنگی را بهبود بخشید.

?در بحث از الگوی مفهومی مدیریت کیفیت فرهنگی، وی بر آن است که می‌توان با توسعه و تعمیق بیشتر آن به تنوع بخشی الگوی برای انطباق بیشتر با الزامات و اقتضائات سازمان متنوع فرهنگی در سطح عملیاتی‌تر اقدام کرد. با بررسی مبانی نظری الگو، تعریف نحوه رابطه دین و فرهنگ، و از سوی دیگر،‌ فرهنگ، اقتصاد و سیاست مهم‌ترین رویکردهای الگو، و در سطح کارکردی نیز سه لایه مغزافزار، نرم‌افزار و سخت‌افزار از مهم‌ترین عناصر مؤثر در کیفیت محصولات فرهنگی به‌شمار آمده‌اند. ✅نویسنده در فصل پایانی تلاش کرده است که نشان دهد الگوی پیشنهادشده برای پژوهش‌های کلینیکال و کاربردی، ظرفیت بهبودبخشیدن به کیفیت محصولات فرهنگی را دارد.

?اگر راز بهترین زندگی را داشتن رو میخواهی بسم الله…

? امام على عليه السلام:  ? زندگى آن كس از همه بهتر است كه مردم در پرتوِ احسان و كمك او زندگى كنند.

?ميزان الحكمه ج8 ص345 #احسان_ونیکوکاری ➖〰➖〰➖〰➖〰➖〰➖ ?حضرت فاطمه زهرا عليها السلام :

? هر كه عبادت خالصانه خود را به درگاه خدا فرا برد ، خداوند عزّ و جلّ بهترين كارى را  كه به صلاح اوست برايش فرو فرستد

?ميزان الحكمه، جلد 4، صفحه 49 #عبادت_خالصانه