✅کتاب سیره سیاسی پیامبر (ص) به نوشته جمعی از محققان با تبیین بخشی از ابعاد شخصیتی رسول اکرم(ص) برخی از پرسشها و معضلات فکری و نظری زندگانی سیاسی و حکومتی ایشان را مطرح و بررسی کرده است.
🔷مسایلی مانند مبانی نظری سیره سیاسی و حکومتی پیامبر اکرم(ص)، مبانی انسان شناختی، اصول حاکم بر سیره اخلاقی_ سیاسی، سیره نظامی، مناسبات قدرت و شریعت، سیاست خارجی، ساختار نظام سیاسی نبوی، توزیع قدرت، حقوق اقلیتها، شیوه برخورد با مخالفان، بررسی تطبیقی دولت نبوی با دولتهای مدرن از جمله سؤال و دغدغه های نسل سوم انقلاب است که مطالعه این کتاب می تواند راهگشای حل این مسایل باشد.
🔶این کتاب در سه بخش تنظیم شده که در بخش اول با عنوان مبانی، کلیات و نظریه ها 9 مقاله وجود دارد که در مقاله اول با موضوع سیر تاریخی مبانی سیره سیاسی پیامبراعظم(ص) با نگاه به اندیشه قرآنی علامه طباطبایی(ره) تلاش شده است از مبانی نظری آغاز و به مبانی علمی بیانجامد و چه در مبانی نظری و چه در مبانی عملی اصولی مانند انسان و ویژگیهای آن، حیات اجتماعی و مقتضیات آن، توحید الهی و مساوات اجتماعی، عمل پیامبران الهی و پیامبر اکرم(ص) مورد توجه قرار گرفته و در ضمن تبیین توحید و ایمان، چگونگی شرک و کفر نیز مطرح شده است.
🔶مقاله دوم با عنوان مبانی انسان شناختی سیره سیاسی پیامبر(ص) با دو نگرش ماهیت شناسانه و وجودشناسانه به چگونگی تعیین مبانی انسان شناسانه در حکومت نبوی می پردازد و همچنین اصول حاکم بر سیره اخلاقی سیاسی پیامبر اسلام(ص) عنوان مقاله سوم است که شیوه های رفتاری ایشان در عرصه سیاسی را بررسی وبه اعتقاد نگارنده مقاله کلیت رفتار سیاسی حضرت به سمت تکریم، تعالی و فضیلت انسانی می باشد.
✍در مقاله ای با عنوان «جریان شناسی دولت نبوی» با تبیین جریانها و جناحهای سیاسی دوران پیامبر(ص) به علل و عوامل پیدایش این جریانهای سیاسی و عملکرد آن پرداخته میشود.
▶️ و درمقاله پنجم این بخش با عنوان جریان شناسی سیاسی در دولت نبوی نویسنده این مقاله درصدد پاسخگویی به این سؤال است که جریان تقابل با اندیشه و رفتار رسول خدا(ص) در دو دوره حیات شریف ایشان در مکه و مدینه در قالب چند جریان سیاسی قابل شناسایی است.
❎در مقالات بعدی این بخش موضوعاتی مانند ماهیت و چرایی جنگهای پیامبر (ص)، تقسیم بندی جنگها، سازمان نظامی رسول خدا(ص)، اصول رهیافت امنیتی پیامبر(ص) در قرآن کریم، نظریه سیاست خارجی در دولت نبوی و عدالت در گفتار و اقدامات رسول الله(ص) مورد بررسی قرار میگیرد.
♈️15 مقاله در بخش دوم کتاب با عنوان ابعاد الگویی و تربیتی و نظام سیاسی نبوی(سیاست داخلی) وجود دارد که در مقاله اول به صورت خلاصه ویژگیهای کارگزاران حکومت پیامبر(ص) بیان و در مقاله دوم با تبیین رفتاری ایشان مناسبات قدرت و شریعت و تقدم کدام یک از ایندو تحلیل و بررسی می شود.
🔶نسبت دین و سیاست در سیره نبوی، بررسی مبانی و ماهیت دولت نبوی و دولت مدرن، ساختار نظام سیاسی نبوی، توزیع قدرت در دولت نبوی، ولایت سیاسی پیامبر اعظم(ص)، جایگاه رهبری در دولت اسلامی، نبوت، شریعت و قانون، قانون اساسی مدینه و مساله امنیت در دولت نبوی، شورا و مشورت در حکومت نبوی، عدالت در سیره نبوی، عدالتخواهی و عدالت محوری در سیره پیامبراعظم(ص)، بیعت و وفاداری سیاسی در نظام سیاسی عصر نبوی و کارویژههای دولت نبوی از عناوین دیگرمقالات این بخش است.
✳️تنوع مباحث و نمایان ساختن ابعاد مختلف سیاست داخلی پیامبر اکرم(ص) در این بخش برای خواننده کتاب میتواند جذاب باشد و جواب خیلی از سؤالات و شبهات نظری خود را در این موضوع پیدا کند.
♈️نظام سیاسی نبوی(سیاست خارجی) مباحث تطبیقی و آسیبشناسی حکومت عنوان بخش سوم کتاب است که در مقاله اول شیوه برخورد پیامبر با مخالفان و منتقدان و در مقاله دوم این بخش جنبههای سهگانه قدرت، فرصتها و محدودیت ساختاری در سیاست خارجی مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرد.
معیار روابط با بیگانگان در سیره نبوی، حقوق اقلیتها در حکومت نبوی، بررسی تطبیقی دولت نبوی و دولت سکولار، دولت دینی پیامبر(ص) و دولت سکولار لیبرال با تاکید بر اندیشه های امام خمینی(ره) و آسیب شناسی حکومت اسلامی در سیره نبوی از موضوعات دیگر مقالات این بخش کتاب است.
🔷تبیین معیار روابط با بیگانگان، توصیف سیره نبوی در روابط و زیست همگانی، رفتار پیامبر(ص) با اقلیتها، حقوق فرهنگی، دینی، امنیتی، اجتماعی، قضایی و اقتصادی اقلیتها در حکومت اسلامی و تبیین نسبت اربعة دولت اسلامی پیامبر اکرم(ص)
با دولت غربی از جمله مباحث بخش سوم کتاب است که توانسته به خوبی ابعاد گوناگونی از سیاست خارجی حکومت الهی رسول الله(ص) را برای مخاطب تبیین کند.
این کتاب مفصل و علمی در ۶۳۸ صفحه از سوی اتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسیده است.
✅درآمدی بر سبک بندگی؛ اعتدال عبادی در سیره معصومان
دلیری، کاظم؛ درآمدی بر سبک بندگی: اعتدال عبادی در سیره معصومان؛ تهیهکننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت؛ چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، بهار ۱۳۹۳، ۴۴ص وزیری.
***
🔶یکی از منابع مهم اخلاق، سیره معصومان است که این سیره در طول دو و نیم قرن از حیات آن بزرگواران انعکاس یافته است، اما نگاههای غیرروشمند به آن در نقل و فهم و نقد سیره آسیبهایی را به همراه داشته است.
🔷 از مهمترین این آسیبها هرج و مرج اخلاقی در تحیّر انسان در برابر تعارضات و تناقضات موجود در سیره معصومان است که گاه این تحیر به شک در عصمت علم الهی منتهی میگردد. نمونهای از تعارضات در سیره، تعارضات سیره عبادی اهل بیت است که کتاب حاضر به بررسی آن پرداخته است.
♈️البته قلمرو بحث، اعمال عبادی غیر واجب است و در واجبات افراط و تفریط معنا ندارد؛ زیرا عبادات واجب حداقلِ تکالیفِ بندگان است که بر همه آنان واجب است، جز در مواردی که شارع استثنا کرده است.
🔶بر این اساس، نویسنده در صدد پاسخ به این سؤالات است:
۱. آیا زیادهروی که امر مذمومِ اخلاقی است، عبادات را نیز شامل میشود؟
۲. حقیقت میانهروی در عبادت چیست؟
۳. ادله و شواهد سلبی میانهروی در عبادات را چگونه میتوان تجزیه و تحلیل کرد؟
۴. معیارها و ملاکهای تمیز افراط در عبادت از میانهروی در آن کداماند؟
۵. الگو و سبک عبادت معصومان چیست و چگونه قابل ارائه به دنیاست؟
برای یافتن پاسخ این پرسش و حل اشکالات پیشگفته دربارة مشکلات تعارضات سیرة عبادی اهل بیت(ع)؛
♈️ نویسنده در صدد دستیابی به چند هدف در کتاب حاضر بوده است که عبارتاند از:
۱. ارائه نمونههای عملی از تعارضهای سیره معصومان و حل آن؛
۲. زمینهسازی برای کشف حل این تعارضها؛
۳. زمینهسازی برای گسترش بحثهای فقه الاخلاق و اصول فقه الاخلاق در مجامع علمی و حوزوی و اصلاح هرج و مرج علمی موجود در استفاده و استنباط از سیره؛
۴. ترسیم تصویری واقعی و سازوار و عرصهپذیر به دنیای امروز از شخصیت و سبک زندگی معصومان. این اثر مبتنی بر روش تحلیل ـ انتقادی است. نویسنده کوشیده است اگر در سیر بحث به نتیجهای بر خلاف فرض خود رسید، آن را بپذیرد.
سند بیشتر احادیث در پانوشت ذکر و در برخی موارد درجه اعتبار آن بیان شده است. مبنای نویسنده در پذیرش روایات، حجیت خبر نبوده، بلکه وثوق به خبر بوده است. نویسنده روایتی را حجت میداند که شواهد بر وثوق به آن باشد، چه صحیحالسند باشد یا نباشد. همچنین به اعتبار و درجه و دستاولبودن مصادر بسیار اهمیت داده شده و از مصادر کماهمیتتر بهعنوان شاهد یا مؤید بهره گرفته شده است.
🔷پژوهشگر از ادله و شواهد میانهروی در عبادت، دو معیار را برای تشخیص افراط و تفریط در عبادت به دست آورده است: نخست ظرفیتها و تواناییهای جسمی و روحی افراد؛ مثل درجات ایمان و حالات عارضیشان؛ مانند ملالت یا عدم ملالت نفس از انجامدادن مستحباب. معیار دوم، کتاب و سنت است. چه بسا عبادتی در حدّ طاقت و با میل و رغبت باشد، اما به امضای شارع نرسیده باشد که این از مصادیق افراط در عبادت است و چه بسا تلاش عبادی اندک به دلیل مطابقت با کتاب و سنت، امری میانهروانه در عبادت تلقی گردد.
آخرین نظرات