🗓 محتوای مناسبتی با موضوع: ولادت امام موسی کاظم علیه السلام

✳️انشعاب در شیعه

▫️در دوره امامت موسی بن جعفر(ع)، فرقه‌های اسماعیلیه، فطحیه و ناووسیه شکل گرفت. هر چند در زمان حیات امام صادق(ع)، زمینه انشعاب در شیعه فراهم شده بود، اما انشعابی در میان آنان رخ نداد. ولی با شهادت امام صادق، و آغاز امامت موسی بن جعفر، شیعیان به فرقه‌های مختلفی منشعب شدند؛ گروهی از آنان، مرگ اسماعیل پسر امام صادق(ع) را انکار کرده، او را امام می‌دانستند. شماری از این گروه، که از حیات اسماعیل مأیوس شدند، پسر او محمد را امام دانستند. این گروه به اسماعیلیه شهرت یافتند. برخی دیگر عبدالله اَفْطَح را امام دانسته، به فَطَحیه مشهور شدند ولی پس از مرگ او که حدود ۷۰ روز پس از شهادت امام صادق رخ داد، به امامت موسی بن جعفر معتقد شدند. شماری نیز به پیروی از شخصی به نام ناووس در امامت حضرت صادق(ع) توقف کردند و عده‌ای به امامت محمد دیباج معتقد شدند.[1]

⤴️1. نوبختی، فرق الشیعه، ص۶۶-۷۹.

? محتوای مناسبتی با موضوع: ولادت امام موسی کاظم علیه السلام

?مناظر‌ه‌ها و گفت و گو ها ▫️مناظرات و گفت و گوهایی از امام کاظم با برخی از خلفای عباسی،[1] دانشمندان یهودی[2] و مسیحی،[3] ابوحنیفه[4] و دیگران گزارش شده است. باقر شریف قرشی هشت گفتگو از امام کاظم، تحت عنوان مناظرات آن حضرت گرد آورده است.[5] امام کاظم(ع) با مهدی عباسی مناظره‌هایی درباره فدک و نیز حرمت خمر در قرآن انجام داده است.[6] با هارون عباسی نیز مناظراتی داشته است. از آنجا که هارون می‌خواست خویشاوندی پیامبر(ص) با خود را نزدیک‌تر از نسبت او با موسی بن جعفر نشان دهد، امام کاظم(ع) در حضور هارون به نزدیک‌تر بودنِ انتساب خویش به پیامبر تصریح کرد.[7] گفتگوهای موسی بن جعفر با عالمان ادیان دیگر نیز معمولا در پاسخ به پرسش‌های آنان صورت گرفته که در پایان به گرویدن آنان به اسلام انجامیده است.[8] ⤴️1. ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۳۱۲-۳۱۳.؛ صدوق، عيون أخبار الرضا، ج۱، ص۸۴-۸۵.؛ کلینی، الکافی، ج۶، ص۴۰۶. ⤴️2. مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۲۴۴-۲۴۵. ⤴️ 3. ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۳۱۱-۳۱۲. ⤴️ 4. کلینی، الکافی، ج۳، ص۲۹۷. ⤴️5.  قرشی، حیاة الامام موسی بن جعفر، ج۱، ص۲۷۸-۲۹۴. ⤴️ 6. کلینی، الکافی، ج۶، ص۴۰۶.؛ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۵، ص۳۰۱. ⤴️ 7. صدوق، عيون أخبار الرضا، ج۱، ص۸۴-۸۵.؛ شبراوی، الاتحاف بحب الاشراف، ص۲۹۵.؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۲۴۱-۲۴۲. ⤴️ 8. مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۲۴۴-۲۴۵.؛ ابن شهر آشوب، المناقب، ج۴، ص۳۱۱-۳۱۲.؛ صدوق، توحید، ص۲۷۰-۲۷۵.

? محتوای مناسبتی با موضوع: ولادت امام موسی کاظم علیه السلام

♻️دوران امامت ▫️موسی بن جعفر، پس از شهادت امام صادق(ع) در سال ۱۴۸ق. در سن ۲۰ سالگی به امامت رسید.[1] دوران امامت او با خلافت چهار تن از خلفای عباسی هم‌‌زمان بود.[2] حدود ۱۰ سال از امامت او در خلافت منصور (حکومت۱۳۶-۱۵۸ق)، ۱۱ سال در خلافت مهدی عباسی (حکومت۱۵۸-۱۶۹ق)، یک سال در خلافت هادی عباسی (حکومت۱۶۹-۱۷۰ق) و ۱۳ سال در خلافت هارون (حکومت۱۷۰-۱۹۳ق) سپری شد.[3] مدت امامت موسی بن جعفر ۳۵ سال بود و با شهادت او در سال ۱۸۳ق امامت به فرزندش، امام رضا (ع) منتقل شد.[4] ⤴️1. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۳۸۵. ⤴️ 2. طبرسی، اعلام الوری، ج۲، ص۶. ⤴️3. پیشوایی، سیره پیشوایان، ص۴۱۳. ⤴️4. جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص۳۷۹-۳۸۴.

🔆وصیت امام صادق و سرگردانی برخی شیعیان

▫️در منابع آمده است امام صادق(ع) با توجه به سخت‌گیری‌های عباسیان و برای حفظ جان امام کاظم(ع)، پنج نفر ـ از جمله خلیفه عباسی ـ را به عنوان وصی خود معرفی کرد.[1] هر چند امام صادق، بارها امامِ پس از خود را به اصحاب خاصش معرفی کرده بود، اما این اقدام تا حدی وضع را برای شیعیان ابهام‌آلود کرد. در این دوره، برخی از اصحاب برجسته امام صادق مانند مؤمن طاق و هشام بن سالم نیز دچار تردید شده بودند. آنان ابتدا به سراغ عبدالله افطح، که ادعای امامت کرده بود، رفتند و از او درباره زکات پرسیدند. اما پاسخ‌های عبدالله آنها را قانع نکرد. آن دو سپس با موسی بن جعفر (ع) ملاقات کردند و با پاسخ‌های وی قانع‌ شدند و امامت او را پذیرفتند.[2]

⤴️1. پیشوایی، سیره پیشوایان، ص۴۱۴.

⤴️ 2. کشّی، رجال، ص۲۸۲-۲۸۳.

? محتوای مناسبتی با موضوع: ولادت امام موسی کاظم علیه السلام

?همسر و فرزندان

▫️تعداد همسران امام کاظم(ع) روشن نیست. نخستین آن‌ها، نجمه مادر امام رضا است.[1] از تعداد فرزندان او نیز در منابع تاریخی گزارش‌های متفاوتی آمده است.

به گزارش شیخ مفید، او ۳۷ فرزند (۱۸ پسر و ۱۹ دختر) داشته است. امام رضا(ع)، إبراهیم، شاهچراغ ، حمزه، إسحاق از جمله پسران و فاطمه معصومه و حکیمه از جمله دختران او هستند.[2] نوادگان امام کاظم(ع) به سادات موسوی شهرت دارند.[3] ⤴️1. شوشتری، رساله فی تواریخ النبی و الآل، ص۷۵. ⤴️2. مفید، الارشاد، ج۲، ص۲۴۴. ⤴️3. سمعانی، الانساب، ج۱۲، ص۴۷۸.