?#آموزش‌روش‌تحقیق

?#مقدمه

?تحقیق و پژوهش موجب جوشش و هیات علمی شود و از توقف و رکود علمی جلوگیری می کند.

? بسیاری از اصول و قوانین و نظریات علمی در سایه پژوهش روشن شده و روشن می شوند یا با دفع زوائد و با دقت های پژوهشی ارزشمند شده و رنگ‌روی جدیدی پیدا کردند که با توجه به آن می توان زوایای جدیدی از علم را کشف کرده و دامنه علم را گسترش داد .

?طبعاً با توجه به آنچه گفته شد با کمرنگ شدن تحقیق علوم از پویایی خود فاصله گرفته و به تدریج آن علم رو به زوال رفته و از بین میرود .

?بر اساس آنچه بیان شد پژوهش در تمام علوم امری لازم است ؛  ضرورت تحقیق در علوم اسلامی (مانند فقه ، اصول ، فلسفه ،کلام، منطق ، عرفان، اخلاق، اقتصاد و … ) بیش از علوم دیگر احساس می شود.

? دلیل این مطلب آن است که با گذشت ۱۴۰۰ سال از بعثت پیامبر اکرم هنوز بسیاری از برنامه های اسلام تبیین نشده است.

?شاهد بر این مدعا عدم ارائه مدلی کارا مبتنی بر فقه و مبانی اخلاقی و جامعه شناختی اسلامی در موضوعات مختلف مثلاً بانکداری اسلامی یا روانشناسی اسلامی و همچنین سایر علوم انسانی دیگری است که مورد نیاز جامعه و تمدن اسلامی است.

?#آموزش‌روش‌تحقیق

?#مقدمه

? درباره اهمیت پژوهش مقام معظم رهبری در بیانی فرمودند ای کاش از اول انقلاب یکصد نفر از قبیل شماها (محققین علوم اسلامی) پیدا می‌شد که نه به جنگ کار داشتند و نه به دولت می‌رفتند می‌نشستند و این مسائل را برای نظام اسلامی تحقیق می‌کردند.

? این گفته مقام معظم رهبری به وضوح ضرورت و نیاز جامعه به تحقیق و پژوهش را حتی در دورانی که از نظر مادی و ظاهری جامعه اسلامی گرفتار ابتلائاتی مانند جنگ است نمایان می کند.

? انسان با شنیدن این پیام بسیار رسا از مقام معظم رهبری درباره پژوهش به یاد آیه نفر در قرآن کریم می افتد ؛ قرآن در آیه ۱۲۲ سوره توبه می فرماید

وَمَا کانَ الْمُؤْمِنُونَ لِینفِرُوا کافَّةً ۚ فَلَوْلَا نَفَرَ مِن کلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَائِفَةٌ لِّیتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَلِینذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیهِمْ لَعَلَّهُمْ یحْذَرُونَ

و شایسته نیست مؤمنان همگی (به سوی میدان جهاد) کوچ کنند، چرا از هر گروهی از آنان، طایفه‌ای کوچ نمی‌کند (تا طایفه‌ای در مدینه بماند)، که در دین (و معارف و احکام اسلام) آگاهی یابند و به هنگام بازگشت به سوی قوم خود،آنها را بیم دهند؟! شاید (از مخالفت فرمان پروردگار) بترسند، و خودداری کنند.

? برای محقق شدن این مهم که خود از منویات مقام معظم رهبری است باید پژوهش در علوم انسانی و اسلامی وارد حوزه های علمیه و نیز دانشگاه ها ، مراکز و موسسات علمی شده تا پویایی لازم آن گونه که شایسته و بایسته است صورت گیرد.

?#آموزش‌روش‌تحقیق

?#تعریف‌تحقیق

?#ضرورت‌پژوهش

برای ایجاد انگیزه پژوهشی در طلاب و دانشجویان به اولین سوالی که باید پاسخ داده شود این است که اساساً چه ضرورتی دارد یک طلبه خود را درگیر تحقیق نماید و وارد عرصه پژوهش شود؟

❓چرا امروزه مدیران پژوهشی حوزه های علمیه اصرار دارند که پژوهش در حوزه ها رواج یافته و بیش از پیش رونق یابد ؟

❓چرا نشریه های علمی و پژوهشی به وجود می آیند ؟

❓چرا از نشریات علمی حمایت می‌شود؟

❓چرا بعضی از نهادهای پژوهشی حوزه‌های علمیه این شعار را بیان کردند که هر طلبه باید یک پژوهشگر باشد؟

❗️قبل از پاسخ به این چراغها و این سوالات و تبعاً تشریح ضرورت پژوهش باید ابتدا تحقیق را تعریف کرد.

✅برای تحقیق تعاریف متعددی مطرح است شاید یکی از بهترین تعاریفی که درباره تحقیق ارائه شده است این تعریف از تحقیق است که استاد قراملکی در کتاب روش‌شناسی مطالعات دینی ارائه کردند « تحقیق پردازش اطلاعات است با فرایند نظام مند متعلق به گستره خاصی از علوم دارای هویت جمعی و متضمن نوآوری ».

✅این تعریف ناظر به فرآیند پژوهش و تحقیق در مراحل عالی آن می باشد؛ طبعاً از کسانی که در عرصه پژوهش مبتدی هستند نمی‌توان توقع ارائه مقاله ای در چنین سطح را داشت.

✅از این رو  به عنوان نخستین قدم در عرصه تحقیق و پژوهش باید تعریفی متناسب با طلاب و دانشجویانی که در عرصه پژوهش مبتدی هستند ارائه شود تا بتوان حیطه تحقیق و توقع متناسب با ظرفیتهای ایشان را مشخص کرد و بر اساس آن در این عرصه برنامه ریزی لازم را برای ایشان ارائه نمود.

?تعریفی که از تحقیق برای کسانی که تازه وارد عرصه پژوهش شده اند ارائه می شود  ارائه پاسخ استدلالی برای یک مسئله از میان منابع برای یافتن نکته یا نکات جدید است.

این تعریف نیاز به توضیح بیشتری دارد و با ارایه این توضیح ضرورت تحقیق نیز آشکار خواهد شد. 

?#انتخاب‌موضوع

?برای فعالیت پژوهشی و نگارش تحقیق اولین قدم انتخاب یک موضوع مناسب است

برای کسی که تازه در عرصه پژوهش وارد شده است انتخاب موضوع تحقیق با کسی که یک پژوهشگر با سابقه به حساب می آید متفاوت است.

?موضوع تحقیق برای یک پژوهشگر با سابقه دارای مولفه‌هایی است من جمله اینکه به روز است و به واسطه تحقیق در آن بخشی از نیاز علمی جامعه با ارائه نتیجه یا راهکارهای جدید مرتفع می‌شود.

?ولی در انتخاب موضوع برای #نوپژوهشگر نیازی نیست که مشکلات جامعه مد نظر قرار گیرد یا گسترش مرزهای علم هدفگذاری شود.

نوپژوهشگر باید ابتدا به فکر حل مشکلات علمی خود و حل چگونگی پژوهش و نگارش تحقیق باشد.

?لذا این رکن بسیار مهم یعنی نوآور بودن پژوهش که از مولفه های پژوهش یک پژوهشگر حرفه ای است فعلاً مورد توجه و مد نظر نیست.

?دلیل این مطلب آن است که نمی‌توان از یک نوپژوهشگر توقع داشت که بتواند یک موضوع بسیار خوب و نوآورانه را انتخاب کند که نتیجه اش یک پژوهش عالی باشد و منجر به تولید علم و گسترش دامنه اطلاعات یا ارائه راهکارهای جدید شود.

?فلذا یک نوپژوهشگر می تواند یک موضوع یا یک مسئله را که برای او به عنوان یک دغدغه علمی مطرح است به عنوان موضوع پژوهش خود انتخاب کند ولو که این موضوع یا مسئله یک موضوع یا مسئله جدید و نوآورانه به شمار نیاید.

?البته پرواضح است بعد از آن که یک #نوپژوهشگر با مراحل و روش نگارش مقاله علمی آشنا شد و با تمرین مستمر در این عرصه مهارت یافت با روشی که به زودی بیان خواهد شد می تواند یک مسئله نوآورانه را با هدف نگارش یک مقاله علمی قابل چاپ در مجلات علمی پژوهشی به رشته تحریر در آورد.

⬅️ادامه دارد… 

•┈┈•••?•••┈┈•

??هفته دفاع مقدس گرامی باد??

این هشت سال، مظهری از برترین صفاتی است که یک جامعه میتواند به آنها ببالد و از جوانان خودش انتظار داشته باشد. یعنی دفاع مقدس مظهر حماسه است، مظهر معنویت و دینداری است، مظهر آرمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌خواهی است، مظهر ایثار و از خودگذشتگی است، مظهر ایستادگی و پایداری و مقاومت است، مظهر تدبیر و حکمت است. (مقام معظم رهبری امام خامنه ای۱۳۸۸/۰۶/۲۴)

?یاد وخاطره شهدای گرانقدر دفاع مقدس را گرامی می داریم.?

✨✨شادی ارواح طیبه شهدا #صلوات??

 •┈┈•••?•••┈┈•